มี 2 อย่าง คือ ที่เป็น อารัมมณปุเรชาตะ และ วัตถุปุเรชาตะ.
ที่เป็น อารัมมณปุเรชาตะ ได้แก่ พระเสกขะ หรือปุถุชน พิจารณา
เห็นจักษุ ฯ ล ฯ เพราะปรารภจักษุนั้น ราคะ ฯลฯ โทมนัสย่อมเกิดขึ้น
พิจารณาเห็นโสตะ ฯ ล ฯ หทยวัตถุ โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ
โทมนัส ฯ ล ฯ เห็นรูปด้วยทิพยจักษุ ฯ ล ฯ ฟังเสียงด้วยทิพโสตธาตุ.
ที่เป็นวัตถุปุเรชาตะ ได้แก่ หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ที่เป็น
วิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย.

11. ปัจฉาชาตปัจจัย

[1381] 1. วิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปากธัมม-
ธรรม ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย
คือ วิบากขันธ์ที่เกิดภายหลัง เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน ด้วย
อำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.
[1382] 2. วิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่เนววิปากนวิปาก-
ธัมมธรรม ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.
3. เนววิปากนวิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่เนว-
วิปากนวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.

12. อาเสวนปัจจัย

[1383] 1. วิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่วิปากธัมมธรรม
ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย